کارکردهای اجتماعی اخلاق دینی و قرآنی در جامعه از منظر تفسیر المیزان
نویسنده
چکیده مقاله:
علامه طباطبایی اخلاق را ملکات فاضله میداند که تحصیل آن با تکرار عمل صالح به دست میآید. و اساس و معیار فعل اخلاقی را ذات مقدس خدا و عشق به او و کارکردهای اجتماعی اخلاق را تأمین سعادت دنیوی و اخروی، تأمین بهداشت جسمی و روحی انسان، اصلاح جامعه، ایجاد وحدت و همبستگی اجتماعی، تنظیم زندگی اجتماعی انسان، شکوفایی تمدن و فرهنگ، و... میداند. از دیدگاه ایشان جامعه برخوردار از عینیت و حیثیت حقوقی بوده و شخصیتی مستقل از تک تک افراد دارد و نیروی آن بر نیرو، فکر و شعور فرد غالب است. در نتیجه، اخلاق در دیدگاه او امری جدا از شرایط اجتماعی نیست و به محض تغییر شرایط، اخلاق هم تغییر میکند. وی معتقد است قرآن با پذیرش وجود، عمر، کتاب، شعور، فهم، عمل، اطاعت و معصیت برای اجتماع، بر وجود مستقل آن دلالت دارد. علامه اخلاق را مؤثر در جامعه و متقابلاً نیز به تأثیر جامعه در اخلاق نظر دارد. به عقیده ایشان اخلاق، روح جامعه است؛ و قوانین اجتماعی در جامعه در گرو و بر عهده اخلاق میباشد. بین اخلاق و اعمال در جامعه ارتباط تعاملی وجود دارد و اعمال در عقاید و اخلاق، و عقاید در اخلاق و اعمال، و اخلاق در عقاید و اعمال مؤثر است.
منابع مشابه
بازپژوهی کارکردهای سیاق در تفسیر المیزان
در روش تفسیر قرآن به قرآن، یکی از قراین مقالیّه برای فهم آیات، توجه به سیاق آنهاست. از این رو، علامه طباطبائی که در تفسیر المیزان به روش تفسیر قرآن به قرآن عنایت ویژهای داشته، به سیاق آیات اهمیت فراوانی دادهاست، آن سان که بالغ بر 2111 بار قاعدة سیاق را در فهم و تبیین آیات و روایات به کار گرفتهاست. برخلاف پژوهشهای پیشین که تنها بخشی از کارکردهای سیاق را در المیزان تحقیق کردهاند، این پژوهش ب...
متن کاملنقد نسبیت معرفت دینی از منظر قرآنی
نسبیت معرفت دینی را میتوان از مهمترین مبانی پلورالیسم دینی به شمار آورد. این نظریه متأثر از روش هرمنوتیک غرب است که تلاش میکند این روش را در فهم و تفسیر متون دینی به کار برده، فهم صحیح متن دینی را دستنایافتنی بنمایاند. نسبیتگرایان معرفت دینی برای اثبات مدعای خود به دلایلی چون: تفکیک میان واقعیت و درک ما از واقعیت، ذوبطون و صامت بودن متون دینی و نیز همگانی بودن فهم دینی استناد کردهاند. ای...
متن کاملروابط خانوادگی از منظر تفسیر المیزان
خانواده، اوّلین مکانی که برای هر انسانی تعریف می شود و بدان تعلّق دارد، خانواده است. علامه، خانواده را مهم ترین نهاد اجتماعی می داند که با پیوند مقدّس ازدواج آغاز می شود و با تولّد فرزندان کامل می گردد. این مقاله از روش تحلیل محتوا بهره برده است و از یک روش کُل شماری در نمونه گیری خود استفاده کرده است. در این تحقیق، انواع ارتباط در خانواده که شامل ارتباط میان زن و شوهر، ارتباط والدین با فرزندان، ارت...
متن کاملبررسی تطبیقی نظریه جامعیت قرآن از منظر تفسیر المیزان
مساله جامعیت قرآن، یکی از مبانی مهم فهم و تفسیر قرآن است که مورد توجه و اهتمام مفسران قدیم وجدید بوده است. از جمله مفسرانی که به صورت جدی این موضوع را در تفاسیر خود طرح کرده اند، می توان به علامه طباطبایی و آلوسی بغدادی اشاره کرد. آنچه بررسی ها نشان می دهد این است که هرچند آلوسی فصل خاصی به این موضوع اختصاص می دهد، اما ذهن او از سوالات رهایی نمی بابد، به همین خاطر ما می بینیم او در قسمتی از تفس...
متن کاملشهودهای اجتماعی و اخلاق قرآنی
منتقدان و مدافعان اخلاق اسلامی و آنهایی که فقط اخلاق اسلامی را شرح و توصیف میکنند، اغلب ادعا دارند که قرآن منبع هنجارهای رفتاری مسلمانان است. گرچه این مدعا در یک سطح انکارناپذیر است، اظهار آن به طور بیقیدوشرطی که از ظریفترین و ممتازترین ویژگیهای اخلاق قرآنی را مخدوش خواهد کرد، آن ویژگی این است که قرآن مکرراً تصریح میکند که آدمی باید مطابق هنجارهایی عمل کند که در قرآن مشخص نشدهاند، یعنی آدم...
متن کاملاستعاره های قرآنی از منظر تفسیر و تأویل
استعاره یکی از زیباترین و بلیغترین شیوههای بیانی قرآن کریم است. این کتاب مکنون بسیاری از حقایق پوشیده خود را در قالب این فن بیان فرموده و از آنجا که اکثر علمای فن بلاغت، استعارههای بهکار رفته در قرآن را تنها از جنبة ادبی، بلاغی و زیباشناختی مورد بحث و بررسی قرار دادهاند و ظاهراً تاکنون کسی متعرض جنبة تأویلی آن نشده، لذا مقالة حاضر در صدد آن است تا با استمداد از روایات وارده از ائمة معصومین(...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 0 شماره 22
صفحات 27- 50
تاریخ انتشار 2018-08
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی برای این مقاله ارائه نشده است
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023